Μετά τις αποκαλύψεις τόσο από την Σοφία Μπεκατώρου, όσο κι από πλήθος άλλων γυναικών από διάφορους χώρους – ακαδημαϊκό, πολιτικό, δημοσιογραφικό – για την σεξουαλική κακοποίηση ή παρενόχληση που υπέστησαν από άτομα που καταχράστηκαν την εξουσία τους, και μάλιστα, τα οποία ως επί το πλείστων βρίσκονταν στο απυρόβλητο, η κοινωνία μας δείχνει επιτέλους να ωριμάζει ως προς την αντιμετώπιση περιστατικών βίας. Από τα μηνύματα αλληλεγγύης μέχρι την άμεση αντίδραση της δικαιοσύνης και την συνάντηση της ΠτΔ με την Σοφία στο Προεδρικό Μέγαρο, η οποία δήλωσε την αμέριστη συμπαράστασή της, γίνεται σαφές πως το ζητούμενο είναι η μηδενική ανοχή και η ουσιαστική στήριξη των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης από όποιον χώρο κι αν προέρχονται, όσο «ψηλά» κι αν βρίσκονται οι υπαίτιοι.
Οι γυναίκες δεν πρέπει να σπάσουμε μόνο την «γυάλινη οροφή» αλλά και την σιωπή, αν θέλουμε ο κόσμος μας να γίνει καλύτερος και οι υπαίτιοι να τιμωρηθούν όπως τους αρμόζει. Εξίσου σημαντική είναι όμως και η πολιτική αποτροπής που οφείλουμε να διαμορφώσουμε. Εκτιμώ πως οφείλει να σχεδιαστεί ένας κώδικας ηθικής όπου θα περιγράφεται η ευθύνη όσων κατέχουν θέσεις εξουσίας, έτσι ώστε το βάρος της απόδειξης κατάχρησης εξουσίας να βαραίνει και τον πιο ισχυρό με διαβάθμιση ποινών που θα ενεργοποιούνται εγκαίρως. Από την εμπειρία μου μπορώ να αντιληφθώ πόσο λεπτές είναι οι ισορροπίες στον εργασιακό χώρο, καθώς απαιτείται εγρήγορση και αντανακλαστικά για να αποφευχθεί μια άβολη τουλάχιστον κατάσταση και πως σημαντικότατο ρόλο παίζει και το οικογενειακό περιβάλλον. Όσοι έχουμε δημόσιο βήμα έχουμε και μια ευθύνη παραπάνω να σπάσουμε την σιωπή. Δύσκολα μπορώ να ξεχάσω για παράδειγμα, πως για τις σεξιστικές επιθέσεις που δέχθηκα το 2011 από τότε Υπουργούς, απέφυγε επίσημα να πάρει θέση η παράταξη μου μέχρι και σήμερα, αλλά ήταν ηχηρό η απάντηση της κοινωνίας στο εκλογικό αποτέλεσμα, καθώς τους έστειλε σπίτι τους.
Γεγονός είναι ότι έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε προκειμένου κατ’ αρχάς να προληφθούν αντίστοιχα φαινόμενα, κατά δεύτερον να προστατευθούν τα θύματα βίας και κατά τρίτον να διωχθούν οι δράστες, όπως προβλέπει η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης, την οποία επικύρωσε και έθεσε σε ισχύ τον Οκτώβριο του 2018 η χώρα μας, ενώ την υπερψηφίσαμε και το 2019 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, καθώς μία στις τρεις γυναίκες στην ΕΕ ηλικίας 15 ετών και πάνω έχει υποστεί κάποια μορφή σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας, μία στις δύο έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση και 1 στις 10 έχει υποστεί παρενόχληση ή έχει πέσει θύμα ανεπιθύμητης παρακολούθησης μέσω του διαδικτύου, φαινόμενο που εμφανίζεται ολοένα και συχνότερα στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Σύμφωνα με το 32 % του συνόλου των θυμάτων, ο δράστης ήταν ιεραρχικά ανώτερος, συνάδελφος ή πελάτης. Στην Ελλάδα, πρόσφατη έρευνα της «ΔιαΝέοσις» αναφέρει ότι το 40% των Ελληνίδων έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, με σημαντικό ποσοστό να έχει λάβει χώρα στον χώρο εργασίας. Αν λάβουμε όμως υπόψη, ότι οι περισσότερες γυναίκες και κορίτσια δεν το καταγγέλλουν, δυστυχώς, οι αληθινοί αριθμοί μάλλον είναι μεγαλύτεροι, και τα αντίστοιχα ποσοστά υψηλότερα.
Ο φόβος του στιγματισμού, η ντροπή που αισθάνεται το θύμα, η ανησυχία ότι θα κατηγορηθεί το ίδιο για ό,τι συνέβη, και φυσικά η απουσία ουσιαστικά πλαισίου υποστήριξης και προστασίας για τους πιο ευάλωτους, λειτουργούν αποτρεπτικά στο να προχωρήσει σε καταγγελία. Την βία κατά των γυναικών είναι υποχρέωση του κράτους και των θεσμών να την αντιμετωπίζουν πλήρως σε όλες τις διαστάσεις, σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, οικονομική ή διαδικτυακή βία, και να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την εξάλειψή της.
Η Σύμβαση δεν αφήνει καμία αμφιβολία: δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών εάν οι γυναίκες βιώνουν βία με βάση το φύλο σε μεγάλη κλίμακα και οι κρατικές υπηρεσίες και θεσμοί κλείνουν τα μάτια. Ενδεικτικά, κατά μέσο όρο, τα κράτη μέλη έλαβαν 67,4/100 μονάδες στον δείκτη ισότητας των φύλων της ΕΕ για το 2019, βαθμολογία η οποία έχει βελτιωθεί κατά 5,4 μονάδες από το 2005, με την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις με 51,2/100 .
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχοντας αναγνωρίσει τα «κενά» που υπάρχουν σε θεσμικό πλαίσιο, με πρόσφατα ψηφίσματά ζητά περαιτέρω νομικά δεσμευτικά μέτρα, υπηρεσίες υποστήριξης των θυμάτων, μέσα έννομης προστασίας, και μια οδηγία για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της βίας στον κυβερνοχώρο, που συχνά στοχεύει γυναίκες, δημόσια πρόσωπα, πολιτικούς και ακτιβιστές, καθώς και της ρητορικής μίσους. Με συντονισμένες δράσεις ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης, μέσω της δημιουργίας κατάλληλων για την κάθε ηλικία προγραμμάτων εκπαίδευσης και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, μπορεί να καταπολεμηθεί η σεξουαλική κακοποίηση και να εκλείψει η έμφυλη βία.
Υπό το ίδιο πρίσμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτός της πολλά υποσχόμενης Στρατηγικής για την Ισότητα των φύλων 2020 – 2025 που υιοθέτησε, τον Ιούνιο του 2020 παρουσίασε την Στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων 2020 – 2025. Η στρατηγική καθορίζει σειρά δράσεων για την επόμενη πενταετία, με επίκεντρο δύο στόχους: πρώτον, να μπορούν τα θύματα να καταγγέλλουν τα εγκλήματα, να διεκδικούν αποζημίωση και να ανακάμπτουν από τις συνέπειες του εγκλήματος. Δεύτερον, να αναπτυχθεί συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς για τα δικαιώματα των θυμάτων, προσφέροντας ουσιαστικά το απαραίτητο πλαίσιο στήριξης και προστασίας των θυμάτων για την διασφάλιση των δικαιωμάτων τους.
Ευελπιστώ ότι οι ενέργειες αυτές θα λειτουργήσουν ως πυξίδα για την χώρα μας, ώστε να αισθάνονται όλοι οι πολίτες ασφαλείς και περιστατικά κακοποίησης να μην γίνονται ανεκτά.
*Η Εύα Καϊλή είναι ευρωβουλευτής και μέλος της Ελληνικής αντιπροσωπείας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλοδημοκρατών.
ΠΗΓΗ: https://www.news247.gr/politiki/eya-kaili-oi-gynaikes-spane-tin-siopi-vazontas-telos-stin-anochi-tis-kakopoiisis-parenochlisis-kai-emfylis-vias.9122454.html?